Vaccinatie of versterken van de immuniteit?, versoepelen of streng vasthouden aan de maatregelen?, Marc Van Ranst of Jürgen Conings?, ‘sheeple’ of ‘wappies’?, …
In gesprekken rond corona word je al snel in de ene of de andere hoek geduwd. Het is A of B, het is ofwel voor ofwel tegen mij. Het lijkt bijna onmogelijk om het gebruik van mondmaskers in de buitenlucht in vraag te stellen zonder dat je in het hokje wordt geplaatst van de coronaontkenners. Zo is het ook lastig om te bekennen dat je eigenlijk nog geen terrasje wilt gaan doen, zonder het verwijt te krijgen een bange wezel te zijn zonder eigen denkvermogen.
Polarisatie, het is niet nieuw in onze samenleving en toch lijkt het nu in volle hevigheid los te barsten. De kloof tussen twee partijen lijkt zelfs dieper dan ooit. Misschien kijk je er net zoals ik met grote ogen naar en vraag je je af wat jij zelf kan doen als je met iemand in zo’n debat terecht komt, zeker als het gaat om iemand die je graag ziet en waarmee je de verbinding niet wil verbreken.
Vanuit Verbindende Communicatie zoeken we steeds naar manieren om uit de tegenstelling te geraken van juist/fout en eerder te kijken naar wat de waarden zijn die zich onder deze stellingen bevinden. Je kan blijven discussiëren door met zogenaamde ‘feiten’ over en weer te pingpongen, maar gaat het voor jou over winnen of verliezen? Of wil je begrijpen en begrip tonen voor de waarden en onderliggende noden van de ander? Wat zijn de (universele) behoeften van waaruit mensen deze posities innemen en zich daarin ingraven? Gaat het over vrijheid, of eerder over vertrouwen, om veiligheid, of eerder om structuur?
Dit klinkt misschien gemakkelijk, maar voor je dit soort pittige gesprekken aangaat is het raadzaam om eerst zelf steviger in je schoenen te staan en te weten wat voor jou de basis is. Bij Verbindende Communicatie heet dit: starten met zelfempathie.
Een voorbeeld
Wat gebeurt er bij jou als iemand je verwijt dat je niet zelfstandig nadenkt en blindelings de virologen gelooft?
Gevoel: Word je kwaad of eerder triest? Schrik je ervan, maakt het je onzeker? Of ervaar je al deze gevoelens tegelijk?
Behoefte: En wat maakt dat je je zo voelt? Welke behoeften worden bij jou geraakt? Wat is er voor jou in deze kwestie echt belangrijk? Wil je erbij horen? Wil je dat de ander je begrijpt? Dat de ander je aanvaardt zoals je bent? Vind je ondersteuning belangrijk? Of wil je helemaal geen ruzie met die andere en hou je van harmonie en gelijkheid?
Als je duidelijk te pakken krijgt welke behoeften voor jou spelen, zakken vaak ook je emoties: je weet waarover het voor jou gaat, je weet waar voor jou de focus ligt. Hierdoor wordt het voor jou waarschijnlijk al iets gemakkelijker om ook te luisteren naar de onderliggende nood van de ander. Welke boodschap zit er onder zijn of haar verwijten?
Terug naar het voorbeeld van daarnet:
- Wat maakt dat iemand zegt dat jij niet zelfstandig nadenkt en blindelings de virologen gelooft?
- Wat is zijn/haar gevoel? Is het eerder verontwaardiging, ongeduld of teleurstelling?
- En wat is er voor hem/haar zo belangrijk? Zelfstandig beslissingen kunnen en mogen nemen, zelf verantwoordelijkheid (mogen) dragen voor je gedrag, erkenning voor de zware opofferingen die hij/zij al maakte?
Hoewel we het belang van feiten niet ontkennen, weten we wel dat op het niveau van feiten en meningen zelden een oplossing te vinden is. Je kan er niet vanuit gaan dat alleen jij gelijk hebt als je kiest voor een ware dialoog, voor verbinding met de ander en je niet gewoon de conversatie wil winnen.
Door echt te luisteren naar de ander, door de ander echt de kans te geven om te delen waar het om draait zet je in op verbinding in plaats van op polarisatie. Wil je meer weten over oprecht luisteren naar anderen, lees dan zeker ook dit artikel.
Ilona Sauwen