Ik weet niet meer wat ik moet zeggen. Alles wat ik probeer aan te moedigen of goede oplossingen die ik aanreik komen niet over. Wat kan ik dan nog doen? Ze wil gewoon niet. We zitten vast.’
Deze zinnen hoor ik regelmatig. Zowel van coaches in teams, van leidinggevenden, maar evengoed van vrienden en familie. We denken dat we met ons advies en tips de problemen van ander zomaar kunnen oplossen, en willen dat ook graag. Ik herken het ook bij mezelf, hoe ik met een paar zinnen al genoeg denk te weten om een situatie in te schatten en meteen de gepaste oplossing voor te schotelen.
In de uitdagende periode waar we doorgaan valt het me allemaal nog meer op. Er ligt al zoveel op ons bord, we missen heel wat zaken en moeten extra voorzichtig zijn. Mijn gedachten zijn geregeld minder helder en lastige situaties lijken veel sneller groter te worden. En als ik mijn verzuchtingen deel met een vriend of een vriendin, die me snel wat extra advies en oplossingen voorschotelt, voel ik me niet echt geholpen.
Vaak weet ik zelf nog niet goed wat me nu precies dwars zit, laat staan dat ik al wil denken aan oplossingen. Ik merk dat er meteen een hele resem ‘ja maars’ in mijn gedachten komen bij al dat advies. Neen, die snelle oplossingen werken niet.
En dat is logisch.
Vooraleer iemand iets gericht kan aanpakken, hebben alle oordelen, gevoelens en gedachten over de situatie hun ruimte nodig. Misschien heb je ook al eens ervaren dat je boosheid, verdriet of verwarring telkens terug opkomt als je eigenlijk al actie aan het ondernemen bent? Meestal staak je dan je pogingen, en blijft het weer even stil.
Maar hoe kan je nu zorgen voor die ruimte? Sommige mensen beginnen alles op te schrijven in een dagboek. Voor anderen werkt het het best door erover te spreken met iemand die tijd maakt om te luisteren. En dan bedoel ik: écht alleen maar luisteren. Ik heb het niet over iemand die er nog eens zijn eigen oordelen naast legt, of die het ‘allemaal een keertje zal aanpakken.’ Ik heb het over luisteren met een open geest en met échte interesse en zelfs nieuwsgierigheid.
Het gaat als het ware gepaard met de boodschap: ‘Vertel maar, en ik wil echt luisteren, ik wil echt weten wat er in je omgaat. Je krijgt de ruimte.’ Dat kan zo’n verademing zijn! Ik spreek uit ervaring. Soms zeg ik dat ook zo, tegen mijn partner of tegen vrienden: ‘Luister gewoon, ik wil geen oplossingen. Ik wil het alleen vertellen aan jou, en dat helpt me al genoeg.’
Binnen Verbindende Communicatie is deze praktijk een centraal element. Dit noemen we ‘empathisch luisteren.’ Als ik daar tijdens een training op oefen, zeggen de luisteraars meestal: ‘Het is zo moeilijk dat ik niet mag helpen.’ Maar doorgaans wordt die bemerking helemaal overschaduwd door de ervaringen van diegenen die mochten vertellen: ‘Zo fijn, iemand die gewoon luistert! Ik voel me zo hard gesteund!’
En de mensen die vooral in het ‘doen’ zitten en die vooral oplossingen willen bieden, stel ik hierbij ook gerust. De actie, het geven van tips en tricks hebben absoluut ook hun plaats. Meer zelf, ze hebben een betere plaats áls er eerst geluisterd wordt. Als alles gezegd is wat de persoon in kwestie wilde zeggen, dán is er echt ruimte voor oplossingen. Dan vragen ze er vaak zelfs naar.
Emelie Carpentier