Alles moet snel gaan, lijkt het wel. Zo ook het luisteren naar anderen. Vaak zijn we vergeten wat het is om oprecht naar iemand te luisteren, of we hebben het simpelweg niet geleerd. Als iemand met een probleem zit, willen we vaak al een oplossing bieden vooraleer naar het probleem te luisteren. Hierdoor kan de persoon die zijn/haar verhaal vertelt zich onbegrepen voelen. Luisteren is een evidentie, maar empathisch luisteren is dat veel minder.
In dit artikel ontdek je wat empathisch luisteren inhoudt en hoe je dit kan toepassen in het dagelijks leven, zowel op het werk als thuis.
Empathisch luisteren: wat is het?
Empathisch luisteren is oprecht naar de ander luisteren zonder een oordeel te vellen of te proberen om een probleem op te lossen. Bijvoorbeeld: je vriendin vertelt je dat de kinderen erg druk zijn en dat ze soms het hoofd niet boven water kan houden. Jij probeert haar gerust te stellen door te vertellen dat dat bij jou soms ook het geval is of probeert enkele adviezen mee te geven.
Zoals je in dit voorbeeld kan zien, komen we vaak zelf met oplossingen om de persoon gerust te stellen of om onze eigen mening op te dringen. Uiteraard is dit niet slecht bedoeld. Soms heeft de ander op dat moment echter geen tips nodig maar wel jouw volledige aandacht.
Empathisch luisteren kan je leren
Tip 1: schakel de automatische piloot uit
We handelen vaak op automatische piloot. Nog voor onze gesprekspartner zijn/haar gesprek heeft afgerond, reiken we al enkele oplossingen aan of geven we onze mening. Wees je hiervan bewust en probeer de gedachten omtrent het zoeken van een oplossing uit te uitschakelen. Probeer er gewoon te zijn voor de persoon in plaats van iets te doen.
Tip 2: samen de behoeften/gevoelens verkennen
Een tweede tip die betekenisvol kan zijn, is samen de behoeften en gevoelens van de ander te verkennen. Cruciaal hierin is dat je de gesprekspartner hierin volgt en zelf niet de woorden in de mond legt. Op die manier wordt er meer verbinding gecreëerd en voelt de persoon zich echt gehoord.
Bijvoorbeeld: je partner vertelt dat er zich op het werk een moeilijke situatie afspeelde. Ondertussen bedenk je een aantal oplossingen om die situatie aan te pakken, maar misschien wil jouw partner gewoon gehoord worden en het verhaal kunnen doen. Door open vragen te stellen, krijg je meer inzicht in de behoeften van de ander en zo kunnen jullie eventueel samen tot een oplossing komen.
Tip 3: laat de stiltes maar gewoon stiltes zijn
Een derde tip in het empathisch luisteren is een stilte als iets nuttigs zien. Vaak zijn we sociaal wat op ons ongemak wanneer er een stilte valt in een gesprek. Dit kan heel gênant overkomen. Toch zijn deze stiltes zeer waardevol. Zo kan de persoon die zijn/haar verhaal deed even reflecteren en op die manier kan ook de gesprekspartner de situatie beter proberen begrijpen.
Tip 4: sociale media
Je kent het wel. Je zit te luisteren naar het verhaal van een vriend of vriendin totdat je opeens een berichtje ontvangt. Je aandacht wordt weggezogen naar het scherm en plots ben je erg benieuwd wat die persoon te zeggen heeft. Hierdoor verlies je de aandacht voor de persoon die zijn/haar verhaal aan het doen was. Dit kan een gesprek dus verstoren. Tracht toch om je aandacht bij het gesprek te houden en probeer die gsm weg te leggen of misschien eens niet mee te nemen. Hierdoor blijf je oprecht met de aandacht voor je gesprekspartner.
Meer verbinding
Empathisch luisteren vergt wat oefening en het is heel normaal dat dit in het begin niet van een leien dakje loopt. Gun jezelf hierin tijd en probeer dit gewoon te oefenen. Tracht om er gewoon te zijn voor de ander en jouw oplossingen tijdelijk uit te schakelen. Het is ook heel normaal als er een stilte valt, deze kan net erg waardevol zijn. Wanneer je empathisch luistert, ontstaat er meer verbinding. Mensen voelen zich gehoord en zijn dan ook bereid om naar anderen te luisteren.
***
Dit artikel kwam tot stand met de hulp van Melanie Salaets.